<p><strong>6name</strong></p> <p style="text-align:justify;">Berhemên çand û edebî yên bi naverokên xwe têr û tijî, mesaj û heyecaneke têkoşerî û têr hêvî didin mirov û gel. Bi vê yekê kar û xebatên çand, edebî û pîşeyî xizmeta têgihandin, pêşveçûn û serketina gel dikin.<br /><br />Ji duhî heta îro bûyerên bi serê gelé me han bûyne hevîrê hûnandina berhemên çand û edebî. Zengînîya di vî warî da ji alîyekê bi jîyana gelê me ve girêdayî ye. Ev jîyane bûye bingeha edebîyata devkî. Edebîyata devkî hem têkoşerî, hêvî û heyecanek xurt daye gel hem jî bûye stûneke qaîm ya edebîyata nivîskî. Ji ber vê yekê jî mirov dikare bêje ku edebiyata devkî hem bûye xîm û xwûna jîyandina çand û edebî û hem jî bûye çeperekî berfireh û xurt li dijî helandin û têkbirina gelé Kurd... Em sedsalên navînî û hetta destpêka vê sedsalê danin alîyekê her berî bîst-sih sale jî hejmara qelemdestên me nedigihişte hejmara ducarî tilîyên herdu desta. Lawazîya di vî warî da xwe di timamî jîyana gelé me ya çandî, edebî, civakî û polîtîk da rû dida. Helbet di rewşek wisa da rol û girîngîya edebîyata devkî mezintir dibû...<br /><br />Lê belê, îro di hemû baskên jîyana gelê me da pêşveçûnek xûya dike. Taybetî di van deh-pazdeh salên dawî da digel jîyana çandî, edebî û pîşeyî di warê ramyarî da jî pêşketinek berbiçav tête dîtin. Helbet pêşketina bi giştî jîyana çandî, edebî û ramyarî tesîreke pozîtîv li bizava rizgarîya gel û welat jî dike û ev yeke enîya berxwedana gel fireh, gel û xurt dike.</p>

<p><strong>Agirê sinema Amûdê<br /><br />M. Ahmedê Namî<br /><br />Jîna nû<br /></strong><br />Pêşberıya çîrokê</p> <p>Dema min dît ku çîroka Agirê Sînema Amûdê yek ji serpêhatiyên mezin ên ku di welatê me de çêbûne tê hijmartin, min nexwest ew jî winda; bê ser û şop here.<br /><br />Bi hezaran çîrok û serpêhatî di welatê me de çêbûn û nehatin nivîsandin. Mamoste û pêzanên welatê me guh nedane tiştekî ji wan, çi mezin û çi biçûk.<br /><br />Mamoste û zanayên welatê xelkê tiştê li welatê wan dibû biçûk û mezin bê kêmayî di rûpelên mêjû de didane ber çavê zana û xwendevanên xwe û zana û xwendevanên biyanî bi camêrî û serbilindî, nedihiştin tiştek di ser wan re bibûre û nenivisandî bimîne. Mamoste û zanayên me, xwediyê xameyên çalak û namîdarên mêjû yên mîna: Qadî Ibn Xulekan û Ibn Al-Esîr û Ebû Al-Fîda û her wiha ristevan û torevanên me yên ku li cihanê deng dane; wek mîrê ristevanan Ahmed Şewqî, Cemîl Al-Zehawî û Mearûf Al-Resafî hebûne. Lê ewan carek milet û welatê xwe ne anîne bîra xwe, her û her bi navê miletên din xwe dane nîşandan û naskirin û ji wan re xebatên hêja û bê hijmar kirine. Milet û welatê wan bê par mane, carekê ji kerema xwe re ne gotine em Kurd in û gelê cihanê bi gel û welatê xwe agadar nekirine, eger biviyana dikaribûn herkesî agadar bikin bi wan.<br /><br />Metelok dibêje: "Zilamek û zimanek" ango: zanakî welat ...</p>

<p><strong>Awazên Xeribiyê</strong></p> <p class="MsoNormal" style="margin:0cm 0cm 0pt;text-align:justify;"><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;">Bedîrhan Epözdemîr, di sala 1949 da li Sêrtê, qeza Bayqan, gundê Minar hatiye dinê. Dibistana ewil li gund, ya navîn û bilind jî lî Amedê qedandîye. Di sala 1968 da dest bi mamostetîyê kirîye. </span></p> <p style="text-align:justify;"><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;">Ew hê di 14-15 salîya xwe da dest bi nivîsîna helbestan kirîye. Di xortanîya xwe da beşdarî lecên helbest nivisin û xwendinan bûye û di hinek lecan da xelatan wergirtîye. Her usa, bi edebîyatzanên nav û deng ra di hinek lecan da, weki endamên juriyê wazife hilgirtiye.</span><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;"> </span></p> <p style="text-align:justify;"><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;">Beri 12 ilonê îi Şaxa Amedê ya Mala Gel (Halk Evlerî) da, di kovara "Taranci" da demekî xebîtîye Heta kutabûna xwendina xwe ya mamostatiyê, li gel hinek hevalên xwe yên xort va rojnameya "Özgür" (Azad) derxistiye û berpirsiyariya ev rojnamê kirîye, ku ev rojname mehê careki çar rûpel derdiket Epözdemîr, bi Tirkî an ji bi Kurdî, di gelek kovar û rojnameyan da helbest, nûçe, gotar, hevpeyvîn, bîyografî, çîrok û werger jî nîvîsandine. Nivisinên Epözdemir, rojname û kovarên wekî Özgür, Mucadele Dîyarbakir, Mucadele Sîîrt, Özgurluk Yolu, Roja Welat, Dengê Komkar, Roja Nû, Kurdistan Press, Realite, Nûdem, Çîra, Nûbîhar, Ozgur Gundem, Bergeh, Ronahî û Hêvî da hatine çapkirin. </span></p> <p style="text-align:justify;"><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;">Ne hewceye mirov bêje ku, Epözdemîr jî wekî gelek Kurdên rewşenbîr para xwe jî êş, azar, girtin û nefîyê girtîye. Ew ji ber van êş û azaran mihacir bûye û hê jî lî Hollandayê dîjî mamostatiyê dike.</span><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;"> </span></p> <p style="text-align:justify;"><span style="font-size:7pt;font-family:Verdana;">Epözdemir, karên edebî jî didomine. Ji xeyni ev kitêba helbestan, pirtukekê zarokan ya Epözdemir di nav Weşanên Aso da derket û niha jî lî ser romaneki Kurdî dixebite.</span><span style="font-size:7pt;"><span style="font-family:'Times New Roman';"> </span></span><span style="font-size:7pt;"><span style="font-family:'Times New Roman';"> <br /></span></span></p>

<p><strong>Mirina Karmend<br /></strong><br />Ji bo ciwanekî ku biryara niviskariyê dabe, Çêxov van amojgariyan lê dike.<br /><br />... «Binivisin, heta ku ji dest we tê pir binivisin. Tiştên hûn binivisin ku hemî ne baş bin jî, xem nake. Her ku biçe ew ê baştir bibe. Xortaniya xwe û zîrekiya serê xwe li avarê ne buhurînin... Binêrin, ku serê pênûsa we tûj, lê ferhenga we teng be, wê çaxê divê hûn bêje û metelokên nû hîn bibin. Ji bo vê yekê jî divê hûn hertim binivisin... Jiyana min, fikra min û tiştên ku di serê min de hatine, divê di çîrokên min de xwe bidin xuyakirin... Kurteçîrok, divê kwîr û dagirtî be.»</p>

<p>Pouloupig, ce dico  de poche bilingue comporte un total de 9000 mots et traductions. Le vocabulaire est celui de la langue usuelle d'aujourd'hui.</p> <p>La prononciation est indiquée en phonétique pour les deux langues..On y trouvera une présentation historique et linguistique des deux langues (du kurde en français et du français en kurde) ainsi qu'un certain nombre de noms propres (toponymes) utiles à ceux qui s'intéressent à la culture et à la géographie du  Kurdistan.Le kurde est une langue indo-européenne de la branche des langues iraniennes occidentales. Il est parlé par 44 millions de personnes. Le Kurdistan est divisé entre quatre états : l'Iran, l'Iraq, la Syrie et la Turquie. On estime à cinq millions la diaspora kurde installée en Europe occidentale.</p> <p>Collection Pouloupig</p>

<p></p> <div class="a-section a-spacing-small a-padding-base"> <h3>Un mot de l'auteur</h3> <div class="a-section a-spacing-small a-padding-small"> <p>Kendal Nezan, né en 1949 dans le Kurdistan turc, est physicien et préside l'Institut kurde de Paris, fondation reconnue d'utilité publique. <br /><br /> Alain Rey, lexicographe et linguiste né en 1928, dirige les dictionnaires étymologiques et historiques de la langue française aux éditions Le Robert.</p> </div> <h3>Biographie de l'auteur</h3> <div class="a-section a-spacing-small a-padding-small">Kendal Nezan, né en 1949 dans le Kurdistan turc, est physicien et préside l'Institut kurde de Paris, fondation reconnue d'utilité publique. Alain Rey, lexicographe et linguiste né en 1928, dirige les dictionnaires étymologiques et historiques de la langue française aux éditions Le Robert.</div> <div class="a-section a-spacing-small a-padding-small"></div> </div> <hr /><p></p> <p><span> Ce dictionnaire est unique. Elaboré pendant une trentaine d'années par une équipe internationale de l'Institut kurde de Paris sur la base d'un premier manuscrit de Kamuran A. Bedir Khan, qui fut professeur de la langue et de la civilisation kurdes à l'École des langues orientales, il réunit les vocabulaires des trois principaux dialectes kurdes - kurmancî. soranî, zaza - ainsi qu'une quantité de mots issus des parlers provinciaux collectés auprès des Kurdes immigrés, anciens bergers, agriculteurs, instituteurs, artisans ou commerçants.<br /><br />Il témoigne de la permanence d'une langue malmenée par l'Histoire qui, malgré l'absence d'un État unificateur et protecteur et la division du Kurdistan, continue d'être pratiquée par la grande majorité des quelque 40 millions de Kurdes d'Irak, d'Iran, de Turquie et de Syrie ainsi que dans les communautés kurdes d'Europe, du Caucase, d'Asie centrale et du Liban. Les médias sociaux et les chaînes de télévision satellitaire Qui ne connaissent pas de frontières, lui assurent une nouvelle dynamique.<br /><br />Avec ses 85 000 entrées exemplifiées par des dizaines de milliers de citations, d'idiomes et de proverbes, l'ouvrage s'impose d'emblée comme la référence pour l'ensemble des locuteurs de la langue kurde, en premier lieu pour ceux qui veulent apprendre le français. Il fournit aux communautés francophones de France et d'Europe, du Québec et d'ailleurs, et à tous ceux qui s'intéressent à la langue kurde, un tableau fidèle du vocabulaire vivant, populaire et littéraire du kurde dans sa diversité géographique et dialectale, un outil pour une meilleure compréhension de la culture kurde dans sa pluralité. Il est le dictionnaire kurde bilingue le plus complet à ce jour. </span></p>

<p><strong>Laleşîn, dîwan<br /><br />Şêx Memduhê Birîfkanî<br /><br />Apec<br /></strong><br />Min di vê pirtûkê de, bes hindek ji helbestên şa'irê bi nav û deng Şêx Memdfi'hê Birîfkanî belav kirine. Ev helbest ji rojnameya Hawkarî, Bizav, Birayetî û kovara Hawar û Ronahî û pirtûka Hozanvanêt kurd ya Sadiq Behaeddîn Amêdî û destnivîsa Îhsanê Birîfkanî û ji kasêta dengê Şêx Memdûhî bi xwe ya ko berî wefata xwe bi rojekê li Bexdayê, li mala kurê xwe Ebdulselamî tomar kiribû û herwisa ji destnivîsa Reşîd Findî ko helbesta Yazdey Adarê ji zar devê şêxî bi xwe nivîsîbû hatine wergirtin.<br /><br />Xwe helbestên şêx Memdû'hî bi destxeta wî bi xwe hene, lê mixabin, hêş derfeta bidestxistin û çapkirina wan bi dest min ve nehatiye. Dibe ko di van helbestên berî nûke weşyayî de şaşî hatibine kirin, lê ji ber nebûna destnivîsa wî di destên min de, ez neşiyam wan hemî şaşiyan rast bikim, lê min li gor pêçêbûna xwe û alîkariya dayika xwe hewil daye ko şaşiyan rast bikim û şi'irên wî yên di dest min de bigehînim ber destên we yên hêja.<br /><br />Gelek şa'ir hene ko di qada helbestvaniyê de xwedî pêçêbûnên bilind in û afirandinên wan yên şi'rî yên bihadar û pirr ciwan û şiyana şi'rî hene lê mixabin ko berhemên wan yên çapkirî nînin û ji ber hindê jî haya xwendevanê kurd, bi awayekê baş, jê nîne. Mebesta min ji belavkirina vê pirtiikê ew e ko aliyê şêx Memdû'hî yê helbestvan û hestdar, cihana wî ya tijî evîn û sofîtî û welatparêzî, şêxê xweş kurdîaxêv deynim ber çavan.<br />.....</p>

<p><strong>Ev çiya rûspî ne<br /><br />Arjen Arî<br /><br />Avesta<br /></strong><br />Arjen Arî - Di sala 1956'an de li herêma Omeriye li gundê Çak hatiye dinyayê. Di 1979'an de Enstîtuya Perwerdeyî ya Diyarbtkrê Beşa Zimanê Tirkî qedand. Cara pêşî di kovara Tîrêjê de şiîrên wî weşiyan. Di Berbang, Kurdistan Press, Nûdem, Çira, Pelîn û Rewşenê de şiîrên wî weşiyan. Di sala 1992'an de li Nisêbînê birîndar bû, ji mirinê filitî. Ji hingê ve li Diyarbekrê dijî. Kitêba wî ya yekemîn di sala 2000'î de (Ramûsan min veşartin li geliyekî) çap bû.</p>

<p>Farqin/ Sîlvan/ Silîvan<br />Di dîroke de Farqîn ( Meyafarqîn )<br />Avasazî<br />Aborî <br />Jiyana Civakî <br />Cejin û şahî <br />Xwendin <br />Rewşenbîrî <br />Tevgerên nerazîbûn û pêşverûtiyê li Farqînê <br />Edebiyat <br />Dîn û bawerî û çend foto ji Farqînê</p>